Eisen voor een duurzaam plat dak: Zo maak je jouw dak toekomstbestendig!

We kunnen er niet omheen: de bouwsector is een grote vervuiler. Materialen zoals beton, staal en traditionele bitumen dakbedekking hebben een flinke CO₂-voetafdruk bij hun productie, produceren schadelijke stoffen en dragen bij aan uitputting van grondstoffen. Een niet zo leuke gedachte als je wilt verbouwen of renoveren en rekening houden met het milieu. Bovendien wordt met "duurzaam", zeker in de bouw vaak gesproken over levensduur en niet altijd over milieubelasting. Alhoewel iets wat lang meegaat, natuurlijk over de hele levensloop ook een stuk minder milieubelastend is. Vaak zoeken we dan ook naar de sweet spot tussen levenduur en milieubelasting. 

Gelukkig komt er steeds meer verandering in de bouwsector. Bepaalde merken en bedrijven doen hun best om hun CO₂-voetafdruk te verkleinen en steeds vaker worden biobased materialen en circulaire bouwconcepten ingezet. Ook als doe-het-zelver kun je een steentje bijdragen aan deze verduurzaming. Door te kiezen voor materialen die lang meegaan en aan het einde van hun leven gerecycled kunnen worden, beperk je verspilling en draag je bij aan een kleinere ecologische voetafdruk. We helpen je graag op weg met informatie over duurzame dakbedekking van platte daken.

Hoe duurzaam zijn veelgebruikte dakbedekkingsmaterialen?

Een duurzaam dak bestaat uit materialen en constructies die lang meegaan, minder CO2 uitstoten tijdens productie, goed gerecycled kunnen worden en daarmee weinig negatieve impact hebben op het milieu. 

Bitumen

Bitumen is het meestgebruikte en goedkoopste dakbedekkingsmateriaal voor platte daken. Het wordt vastgeplakt aan de ondergrond met branders bij een plat dak. Voor hellende daken zoals schuurtjes en overkappingen, zijn ook bitumen shingles verkrijgbaar die vastgenageld worden. Er zijn steeds meer ontwikkelingen in het recyclen van dit materiaal, maar dan nog heeft het een relatief korte levensduur.

• Levensduur: 20-30 jaar
• Milieubelasting: Hogere CO₂-uitstoot bij productie; deels recyclebaar
• Recyclebaar: Kan gerecycled worden tot nieuw bitumen (asfalt/dakbedekking), maar minder efficiënt.

EPDM

EPDM is rubberfolie wat goed bestendig is tegen weersinvloeden en daardoor zeer lang meegaat. Ondanks dat het een petroleum-product is, is de productie minder milieubelastend dan bitumen. EPDM kan verlijmd, verzwaard of mechanisch worden bevestigd, waarbij verzwaard of mechanisch een duurzamere keuze is, doordat het recyclen makkelijker maakt. Bovendien is het voor kleinere tot middelgrote oppervlakten goed aan te brengen door doe-het-zelvers.

• Levensduur: 50 jaar of langer
• Milieubelasting: Redelijk laag; productie vraagt minder energie dan bitumen
• Recyclebaar: EPDM kan volledig worden gerecycled tot nieuwe rubberproducten

PVC-dakbedekking

PVC is net zoals EPDM een product van olie, maar gaat wel langer mee dan bitumen. Bovendien is het in veel kleuren verkrijgbaar, waardoor een lichte kleur een duurzamere keuze is (hierover later meer). PVC moet thermisch gelast worden, en in tegenstelling tot bitumen of epdm, moet het eerst verwijderd worden voordat het vernieuwd kan worden.

• Levensduur: 30-40 jaar
• Milieubelasting: Productie vergt veel energie en chemische toevoegingen
• Recyclebaar:Recycling mogelijk, maar vergt veel energie en er blijven schadelijke weekmakers achter.

Voor zowel bitumen, EPDM en PVC geldt dat ze in het geval van beschadiging, plaatselijk gerepareerd kunnen worden. Wel vereisen alle dakbedekkingen een tweejaarlijkse controle waarin je het dak vrijmaakt van bladafval, goten leegmaakt en controleert op slijtage. Dat laatste is vooral bij een ouder bitumen dak belangrijk. Regelmatige controle voorkomt dat de dakconstructie beschadigt door bijvoorbeeld lekkage.  

Zo controleer je zelf of je duurzame keuzes maakt

Als je zelf aan de slag gaat, kun je eenvoudig beoordelen of je materiaalkeuze duurzaam is. Hier zijn een paar praktische stappen:

1. Check de levensduur: Zoek de technische levensduur op van het materiaal. Dit vind je vaak in productbladen of keurmerken (bijv. BREEAM, DUBO-keur).
2. Kijk naar keurmerken en certificeringen: Heeft het product een milieulabel of onafhankelijke beoordeling?
3. Informeer naar recyclingmogelijkheden: Kan het materiaal aan het einde van de levensduur hergebruikt worden?
4. Beoordeel de montage: Materialen die eenvoudig te onderhouden zijn, gaan meestal langer mee.

Niet alleen de dakbedekking draagt bij aan duurzaamheid

Niet alleen de keuze voor de dakbedekking bepaalt hoe duurzaam jouw plat dak is. Door energie te besparen, opwekken of regenwater te hergebruiken met behulp van het dak draagt jouw dak nog meer bij aan duurzaamheid.

Een goed geisoleerd dak

30% van de warmte in huis, verlaat die via het dak. Dakisolatie is dus eigenlijk een must om minder te stoken, wat je kosten bespaart en beter is voor het milieu. Bij het renoveren van een plat dak, is de beste optie om dat te doen met PIR platen in een warm-dak constructie, waarbij de platen op de oude dakbedekking geplaatst worden en afgedekt met nieuwe dakbedekking zoals EPDM. Hoewel de productie van PIR niet bovengemiddeld milieuvriendelijk is, hebben ze wel enorm goede isolatiewaarden en lange levensduur, waardoor het een duurzame keuze is. Er zijn wel andere biobased of circulaire materialen, maar die hebben een minder hoge isolatiewaarde of zijn niet beloopbaar.

Lichtgekleurd dak

Bij dakbedekking, denk je al snel aan zwart. Maar dit is niet het meest wenselijk. Donkere dakbedekking absorbeert hitte, wat zeker in steden zorgt voor een hogere temperatuur, ook wel het "hitte-eilandeffect." Door te kiezen voor lichtgekleurde dakbedekking of de dakbedekking licht te maken met een coating, verkoel je jouw dak. Bovendien heeft dit nog meer positieve effecten: de airco-installatie of warmtepomp neemt minder energie doordat deze koeler blijft, zonnepanelen leveren meer op doordat licht teruggereflecteerd wordt en het blijft koeler in de onderliggende ruimte wat zorgt voor meer comfort en vermindert aircogebruik.

Een sedumdak/groendak

Door jouw platdak te voorzien van beplanting, kan jouw dak CO₂ omzetten in zuurstof, fijnstof uit de lucht opnemen, bijdragen aan waterretentie en het terugdringen van het hitte-eiland effect. Dit is beter voor het klimaat én de gezondheid. Een groendak reduceert bovendien de behoefte aan airconditioning in de zomer en biedt isolatie in de winter. De beplanting zorgt er bovendien voor dat de onderliggende dakbedekking nog langer meegaat. EPDM is een goede bodem voor een groendak omdat de plantjes er niet doorheen kunnen wortelen. Lees hier meer over groendaken.

Zonnepanelen plaatsen

Zonnepanelen en EPDM gaan goed samen. Een groot voordeel is natuurlijk een lagere energierekening en het verminderen van de milieu-impact. Voor de productie van zonnepanelen is energie nodig, maar na zo’n 3 jaar wekken ze meer energie op dan hun productie kostte. 10 zonnepanelen op je dak leveren zo’n 2.500 kWh per jaar en verminderen je CO₂-uitstoot met 900 kg per jaar. Over 25 jaar bespaar je zo’n 22.500 kg CO₂.

Een dak geschikt voor waterrecuperatie

Regenwater gebruiken voor het doorspoelen van het toilet of het wassen van je kleding. Voor veel toepassingen in huis gebruiken we nog te vaak leidingwater. Om leidingwater te maken van grondwater en oppervlaktewater is een complex en duur systeem van waterzuivering nodig dat veel energie verbruikt en het milieu belast. Daarom loont het om meer hemelwater te gebruiken. Het is een ideaal systeem voor wie energiezuinig wil wonen en het milieu een warm hart toedraagt. Let wel op: Niet iedere dakbedekkingssoort is geschikt voor regenwaterrecuperatie. Bitumen en Amerikaans EPDM kunnen gifstoffen afgeven. Europees EPDM, zoals wij dat leveren, is wél geschikt voor regenwaterrecuperatie.

Conclusie

Een écht duurzaam dak gaat verder dan een mooi plaatje of een lage prijs. Door kritisch te kijken naar levensduur, milieubelasting en hergebruik maak je een keuze die niet alleen goed is voor je portemonnee, maar ook voor het milieu. Laat je niet enkel leiden door marketingclaims; vraag bij twijfel een onafhankelijke expert om advies.

EPDM is over het algemeen een duurzamere keuze dan het veelgebruikte EPDM, en kan nog duurzamer worden door te isoleren, het verzwaard aan te brengen, te voorzien van een coating of sedumdakbedekking. Met Budgetdak kun je zelf met EPDM aan de slag. Bij ons kun je EPDM en alle bijbehorende benodigdheden op maat bestellen, met zo min mogelijk afval en eerlijk advies. Heb je meer vragen over EPDM? Neem gerust contact met ons op!